Multiple sclerose (MS) is een ontstekingsziekte die de hersenen en het ruggenmerg aantast. De ontsteking leidt tot letsel en disfunctie van deze zenuwcellen, wat soms zichtbaar is op beeldvorming en een MS-plaque wordt genoemd. Deze plaques kunnen overal in de hersenen en het ruggenmerg voorkomen en leiden tot problemen met bewegen, voelen, denken en andere hersen- en zenuwfuncties. Slikken is een van de functies die aangetast kunnen worden.

Slikken wordt geregeld door onze hersenen en de zenuwen die uit ons ruggenmerg komen. Hoewel slikproblemen (ook wel dysfagie genoemd) meestal optreden in de latere stadia van MS door de ophoping van plaques, kan dit ook op elk moment in het ziekteproces optreden. Gelukkig kan dysfagie als gevolg van MS worden behandeld en verbeteren, behalve in de meest ernstige gevallen.

Omgaan met dysfagie bij multiple sclerose

Er zijn enkele manieren om dysfagie als gevolg van MS te beheersen en het slikken te verbeteren. Volg deze tips en raadpleeg je arts:

1. Regelmatige mondverzorging is belangrijk.

Verminderd speeksel en gaatjes in de mond kunnen je vermogen om te kauwen en te slikken verslechteren. Ga naar de tandarts en poets uw tanden regelmatig, plus doe wat uw tandarts u aanraadt om vocht in uw mond te brengen. Zo kan het gebruik van een klein spuitflesje om de hele dag water in uw mond te spuiten helpen om een droge mond, zweren en slikproblemen te voorkomen.

2. Werk samen met een logopedist.

Een logopedist kan je helpen om je slikspieren te versterken en tekenen van verslikken of aspiratie te herkennen.

3. Eet en drink alleen als je volledig wakker bent en rechtop aan tafel kunt zitten zonder afgeleid te worden.

Terwijl slikken vroeger bijna net zo automatisch ging als ademhalen, betekent dysfagie dat slikken nu een meer gerichte en bewuste handeling moet zijn. Zonder dit bewuste proces loop je een groter risico om te stikken in voedsel dat niet goed gekauwd is of niet de juiste consistentie heeft.

4. Neem kleine hapjes en kauw goed.

Dit helpt voorkomen dat je je verslikt in voedsel, wat levensbedreigend kan worden. De consistentie van je eten veranderen in een zachtere textuur kan ook helpen als je moeite hebt met kauwen.

5. Verander de positie van je hoofd en nek tijdens het eten.

Dit kan het risico op verslikken verkleinen door de ingang van je luchtweg kleiner te maken. Een veelgebruikte methode is de kin plooihouding. Vlak voordat je je voedsel doorslikt, laat je je kin naar je borst zakken en slik je door. Dit vertraagt de doorgang van voedsel naar de slokdarm, zodat de luchtpijp zich kan sluiten. Het beperkt ook de opening naar de luchtweg, waardoor verslikken wordt voorkomen.